Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są zobowiązane do współdziałania w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej:
- W przypadku stwierdzenia przez pracownika socjalnego marnotrawienia przyznanych świadczeń, ich celowego niszczenia lub korzystania w sposób niezgodny z przeznaczeniem bądź marnotrawienia własnych zasobów finansowych może nastąpić ograniczenie świadczeń, odmowa ich przyznania albo przyznanie pomocy w formie świadczenia niepieniężnego.
- Brak współdziałania osoby lub rodziny z pracownikiem socjalnym lub asystentem rodziny, o którym mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej, odmowa zawarcia kontraktu socjalnego, niedotrzymywanie jego postanowień, nieuzasadniona odmowa podjęcia zatrudnienia, innej pracy zarobkowej przez osobę bezrobotną lub nieuzasadniona odmowa podjęcia lub przerwanie szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego w miejscu pracy, wykonywania prac interwencyjnych, robót publicznych, prac społecznie użytecznych, a także odmowa lub przerwanie udziału w działaniach w zakresie integracji społecznej realizowanych w ramach Programu Aktywizacja i Integracja, o których mowa w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, lub nieuzasadniona odmowa podjęcia leczenia odwykowego w zakładzie lecznictwa odwykowego przez osobę uzależnioną mogą stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej.
- W przypadku odmowy przyznania albo ograniczenia wysokości lub rozmiaru świadczeń z pomocy społecznej należy uwzględnić sytuację osób będących na utrzymaniu osoby ubiegającej się o świadczenie lub korzystającej ze świadczeń
- w przypadku stwierdzonych przez pracownika socjalnego dysproporcji między udokumentowaną wysokością dochodu a sytuacją majątkową osoby lub rodziny, wskazującą, że osoba ta lub rodzina jest w stanie przezwyciężyć trudną sytuację życiową, wykorzystując własne zasoby majątkowe, w szczególności w przypadku posiadania znacznych zasobów finansowych, wartościowych przedmiotów majątkowych lub nieruchomości, można odmówić przyznania świadczenia.
Osoby i rodziny korzystające ze świadczeń z pomocy społecznej są obowiązane niezwłocznie poinformować Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wojniczu, o każdej zmianie w ich sytuacji osobistej, dochodowej i majątkowej, która wiąże się z podstawą do przyznania świadczeń.
Obowiązek alimentacyjny
Obowiązek alimentacyjny wyznacza Kodeks rodzinny i opiekuńczy.
Artykuł 128 k.r.o. nakłada na krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania osobom spokrewnionym. Obowiązek ten ciąży również na małżonku, osobach pozostających w stosunku przysposobienia i powinowatych.
Niezrealizowanie obowiązku alimentacyjnego nierzadko jest powodem poszukiwania wsparcia w instytucjach publicznych. Tymczasem pomoc społeczna powinna znajdować zastosowanie, gdy mimo własnej aktywności i wsparcia rodziny nie można przezwyciężyć trudności.
Jeżeli istnieją osoby, które zgodnie z obowiązkiem alimentacji mogą dostarczyć osobie potrzebującej niezbędnych środków utrzymania, to ich powinności wyprzedzają świadczenia z pomocy społecznej.
Uprawnienia do korzystania z tej pomocy należy zatem traktować jako wtórne i uzupełniające wobec alimentów.
Możliwość wytoczenia powództwa w sprawie o alimenty przez kierownika ośrodka pomocy społecznej (dyrektora CUS) stwarza szanse na zaktywizowanie rodziny niewywiązującej się z obowiązków na rzecz osób najbliższych.
Wymaga podkreślenia, że organ pomocy społecznej nie ma kompetencji do zwalniania zstępnych z obowiązku alimentacyjnego. O braku podstaw do ustanowienia alimentów może orzec wyłącznie sąd (por. art. 32 i 445 k.p.c.).
Stosownie do okoliczności organ może nakłaniać osobę do dochodzenia alimentów przed sądem, jak również kierownik jednostki organizacyjnej pomocy społecznej może wystąpić z pozwem alimentacyjnym na rzecz takiej osoby.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 grudnia 2016 r.I OSK 2750/15
…..Pomoc społeczna nie ma charakteru obligatoryjnego i w pierwszej kolejności to na osobach zobowiązanych do alimentacji ciąży ustawowy obowiązek zapewnienia środków utrzymania.